güncel

Üniversitemiz Kütahya Folklor Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından, konuşmacı olarak Üniversitemiz Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Kadir Güler’in katıldığı Evliya Çelebi’nin Kütahya’sı Konferansı düzenlendi.

Kütahya’nın tarihteki önemi üzerinde durarak konuşmasına başlayan Yrd. Doç. Dr. Kadir Güler şunları söyledi: “Ege’nin en kadim yerleşimlerinden biri olan Kütahya, Farâbî’nin bin yıllık sözünün muhatabı faziletli bir şehirdir. Selçuklulardan sonra Germiyanoğullarının yönetiminde başkent olan bu kutlu belde yetiştirdiği âlim ve şairlerle coğrafyasına mührünü vurmuş bir kenttir. Selçuklu döneminde Mevleviliğin merkez şehirlerinden biridir. Kütahya, Sultan Veled’in övgüsüne mazhardır. Sultan Veled Kütahya gibi bir şehrin bulunamayacağını, Kütahya'da bir veya iki ay kalan bir kimsenin hadsiz lezzet alacağını söylemiş, “Herat, Merv ve Ehrî gibi binlerce şehir böyle güzel bir şehre feda olsun.” diyerek Kütahya’yı devrinin önemli şehirlerinden üstün tutmuştur. Kütahya,  coğrafyamızın her nefesi tarih, sanat, çini, seramik, resim, musiki, edebiyat, şiir ve kültür kokan kadim kentlerinden biri… Şehrimizin tarihi Üniversitemiz Arkeoloji Bölümü tarafından yürütülen Seyitömer kazılarına göre MÖ 4500 yıl öncesine götürüldü yani Kütahya yaklaşık yedi bin yıllık bir şehir…”

Kütahya Evliya’nın gezdiği 257 şehir içerisinde yetiştirdiği 165 şair ve sanat erbabıyla coğrafyanın 6. edebi muhiti…diyen Yrd. Doç. Dr. Kadir Güler sözlerini şöyle sürdürdü: “Kütahya’nın, Dünya’ya, Dünya’nın sanat ve edebiyat araştırmacılarına Kütahya adını en çok duyuran sanatçısı ve yazarı Evliya Çelebi’dir. Evliya Çelebi, Kütahya adıyla birlikte anılan kâinatın en büyük seyyâhıdır. 22 Haziran 2010 tarihinde Avrupa Konseyi, 21. yüzyıla ve insanlığa yön veren en önemli yirmi kişiden biri olarak Türkiye’den sadece Evliya Çelebi’yi kabul etmiştir. Germiyan ve Kütahya medeniyetinin bu toprakların kültürüyle yetiştirdiği ve cihana tanıttığı en önemli sanatçısı Evliyâ Çelebi’dir.

Dünyanın bilinen bu en büyük seyahat yazarı 25 Mart 1611 tarihinde İstanbul’da doğdu. Evliyâ Çelebi soyunu, ceddim dediği Germiyânzâde Yakup’a, Türkistan’a ve Ahmet Yesevi’ye bağlar ve büyük atalarının Buharalı olduğunu söyler. Babası Derviş Muhammed Zıllî, on altıncı asrın başlarında Kütahya’dan İstanbul’a yerleşmiş ve Kanuni’den I. Ahmet’e sarayın kuyumcubaşılığını yapmıştır. Evliyâ Çelebî,  Zeryen mahallesindeki baba evinin amcazâdesi Şâir Firâkî’ye bırakıldığını yazmaktadır. Kendi ifadesine göre iri başlı ve sakalsızdır. Evliyâ Çelebî, çok iyi bir eğitim görmüştür. İstanbul’un önemli müderrislerinden dersler almıştır. Hafız, müezzin ve hattattır. Minyatür, resim ve oyma sanatçısıdır. Sesi güzeldir, musikişinastır. Şâirdir, manzum kıt’alar kaleme almıştır.”

Evliyâ Çelebi, Kütahya’yı hem Germiyan vilayeti hem de Anadolu eyalet merkezi olarak zikreder diyen Yrd. Doç. Dr. Kadir Güler sözlerinin devamında şunları belirtti: “Çelebi’ye göre Kütahya; Mısır, Budin ve Bağdad’dan sonra önemli dördüncü eyalettir ve on kere yüz bin akçe, yani bir milyon akçelik gelire sahip bir eyalettir. Kütahya, İki Beylerbeyliğinden  Anadolu Beylerbeyliğinin paşa sancağıdır. Seyyâhımız, Anadolu eyaleti olan Kütahya’ya bağlı on dört sancaktan bahseder. Bugün il olarak kabul edeceğimiz bu yapılanmada yer verilen sancaklardan -merkez Kütahya Paşa sancağı dışında- Saruhan/Manisa, Aydın, Kastamonu, Bursa, Bolu, Menteşe/Muğla, Ankara, Karahisar/Afyon, Teke/Antalya, Kankırı/Çankırı, Hamid/Isparta, Sultanönü/Eskişehir ve Karesi/Balıkesir sancakları Kütahya’ya bağlıdır. Kütahya’da merkeze bağlı 24 kadılıktan bahseden Evliyâ, Paşa Sancağı Kütahya’ya bağlı bu yirmi dört kadılığı şöyle sıralamaktadır: Emet -Eğrigöz- Simav, Gediz, Selenti, Kula, İnay, Eşme, Kut, Sirke, Çakırca, Gököyük, Denizli, Şeyhli, Baklan, Tazkırı, Soma, Kenger, Uşak, Banaz, Honaz, Ezine, Çarşamba, Dağardı ve Çal. Merkeze bağlı bu yirmi dört kazanın dışında yedi nahiyeyi de şöyle sıralamıştır: Altuntaş, Gergiviran, Örencik, Harguş/Tavşanlı, Gümüş, Armutlu ve Etraf-şehir."