DPÜ’de Anadolu’da İlk Bilimler Ansiklopedisi Sempozyumu
DPÜ’de İstanbul Medeniyet Üniversitesi ile ortaklaşa düzenlenen YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar ve Kütahya il protokolünün katıldığı Anadolu’da İlk Bilim Ansiklopedisi: Abdullah Kütâhî ve Ferâidu’l-Funûn başlıklı sempozyuma İktisadi ve İdari Bilimler ve Fen Edebiyat Fakültelerimiz ev sahipliği yaptı.
DPÜ'de Anadolu’da İlk Bilimler Ansiklopedisi başlıklı sempozyum düzenlendi.
İİBF Amfi 2’de gerçekleştirilen sempozyuma Kütahya Valisi Musa Işın, Rektörümüz Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Tekin, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsmail Boz, Uşak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ekrem Savaş, rektör yardımcılarımız Prof. Dr. İsmail Yalçın, Prof. Dr. Mustafa Arif Özgür ve Prof. Dr. Ayhan Kahraman, NG Yönetim Kurulu Başkanı Nafi Güral, İslam Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Mürteza Bedir, il protokol üyeleri, akademik ve idari personelimiz ile çok sayıda öğrencilerimiz katıldı.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, video konferans yoluyla katıldığı etkinliğin açılış konuşmasında "Bilim ve düşünce tarihine imza atmış böyle kıymetli şahsiyetlerin hatırlanması, eserlerinin topluma ve ilim âlemine sunulması önemli bir teşebbüstür. Tarihteki ilk toplu iş sözleşmesinin hayata geçtiği Kütahya şehrinde Abdullah Kütâhî gibi bir ismin ortaya çıkması önemlidir. Abdullah Kütâhî'nin hayatına baktığımızda sadece bilim adamı değil ilmi meclislerde rol almış biri ile karşı karşıya olduğumuzu görürüz. Onun ürettiği ve kadim medreselerde şekillenen farkli ilimleri içine alan bu miras Semerkant'tan İstanbul'a uzanan köklü bir eserdir. Elimizdeki Ferâidu'l-Funûn adlı ansiklopedi hem Osmanlı hem İslam dünyasına önemli bir katkı sunmaktadır. Anadolu'daki ilk ansiklopedi olarak bilinen bu eser ilk baskının ötesinde pek çok şeyi içinde barındıran su sistemlerinden savaş aletlerine kadar geniş bir yelpazedeki bilgiyi içinde bulundan kıymetli bir mirastır" ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Özvar'ın ardından kürsüye gelen Rektörümüz Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, katılımcıları selamlayarak başladığı konuşmasında "Kütahya, tarih boyunca önemli bilimsel ve kültürel gelişmelere ev sahipliği yapan bir şehir olmuştur. Divan edebiyatının temellerinden, dünyanın ilk borsasına kadar uzanan bu tarihsel zemin, kentin entelektüel potansiyelini gözler önüne sermektedir. Bu potansiyelin 18. yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden biri, Kütahya'da müftülük yapmış ve Sultan III. Mustafa'nın ilmî meclislerinde yer almış olan Abdullah Kütahî'dir. Onun en tanınmış çalışması olan Ferâidu’l-Funûn, onun bilim tarihindeki yerini belirginleştirmektedir.
Bu eser, Osmanlı döneminde bilimsel bilgi hazinesinin derli toplu şekilde sunulduğu bir ansiklopedi niteliğindedir. Mevcut durumda 3., 4., 6., 7. ve 9. ciltleri Millî Kütüphane’de yer almaktadır; eksik olan ciltler ise 1., 2., 5. ve 8. ciltlerdir. Ama, eserin 10 ila 12 ciltten oluştuğu tahmin edilmektedir. Eserde matematik, astronomi, mekanik, optik, dil bilimleri, hadis, mantık, usûl, tasavvuf gibi 120’den fazla bilim dalına ait bilgiler yer almaktadır. Ayrıca, Osmanlı döneminde yaşayan alimlerin biyografileri ve bilimsel faaliyetlerine de yer verilmiştir. Eser, sadece kuramsal bilgiler sunmakla kalmaz; aynı zamanda uygulamaya yönelik bilgiler de içerir. 41a ile 126b sayfaları arasında yer alan teknik çizimlerde; bina inşaatı, yakıcı aynalar, ağırlık merkezi, saat mekanizmaları, su çıkarma sistemleri ve savaş aletleri detaylandırılmıştır. Bu açıdan eser, bugün savunma sanayi ve insansız hava teknolojileri gibi alanlarla tarihsel bir bağ kurmamıza olanak sağlamaktadır" dedi.
Etkinliğin açılış oturumunda konuşan İMÜ öğretim üyesi Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu, Bir ‘Bilimler Ansiklopedisi’ Yazmak: Abdullah Kütâhî ve Dönemî Felsefe-Bilim Hayatı başlıklı açılış konferansında Fazlıoğlu Abdullah Kütâhî ve Dönemî Felsefe-Bilim Hayatı’ndan bahsetti.
Açılış oturumunun ardından FEF Germiyanoğlu Yakup Bey Konferans Salonu'nda üç oturumda düzenlenen sempozyumda Abdullah Kütâhî ve onun Ferâidu’l Funûn adlı eserinin farklı açılardan ele alan bildiriler sunuldu.
Sempozyum, düzenlenen değerlendirme oturumu ile sona erdi.
